Borelioza, znana również jako choroba z Lyme, jest infekcją bakteryjną wywoływaną przez krętki z rodzaju Borrelia, przenoszoną przez ukąszenia kleszczy. Przebieg boreliozy może być bardzo zróżnicowany, a objawy często obejmują zmęczenie, bóle mięśniowo-stawowe, zaburzenia neurologiczne i problemy z koncentracją. Leczenie opiera się głównie na antybiotykoterapii, ale coraz częściej podkreśla się rolę wspierającej terapii żywieniowej, która może wspomóc organizm w walce z infekcją, zmniejszyć objawy uboczne leczenia oraz wspierać regenerację układu immunologicznego i nerwowego. Dieta w boreliozie powinna być przeciwzapalna, bogata w antyoksydanty, dobrze zbilansowana i dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta, szczególnie jeśli leczenie trwa wiele tygodni lub miesięcy.
Jednym z głównych celów diety w boreliozie jest redukcja stanu zapalnego w organizmie. Z tego powodu zaleca się eliminację lub ograniczenie produktów wysoko przetworzonych, cukrów prostych, słodzonych napojów, alkoholu oraz żywności zawierającej tłuszcze trans. Ich nadmierne spożycie sprzyja wzrostowi poziomu cytokin prozapalnych, które nasilają objawy choroby i opóźniają regenerację. Dieta przeciwzapalna powinna bazować na warzywach (szczególnie zielonolistnych, kapustnych, marchwi, dyni, burakach), owocach o niskim indeksie glikemicznym (jak jagody, maliny, borówki), pełnoziarnistych produktach zbożowych, zdrowych tłuszczach (olej lniany, oliwa z oliwek, awokado, orzechy, pestki) oraz dobrej jakości źródłach białka, takich jak ryby morskie, drób, jaja, strączki.
Wspomaganie układu odpornościowego w boreliozie jest niezwykle ważne. Warto zadbać o odpowiednią podaż cynku, selenu, witaminy C, witaminy D, a także witamin z grupy B. Cynk uczestniczy w produkcji białek odpornościowych, a jego niedobór może prowadzić do spadku odporności i opóźnionego gojenia się tkanek. Znajdziemy go w pestkach dyni, orzechach nerkowca, mięsie i jajach. Selen, który działa silnie antyoksydacyjnie i wspiera tarczycę, występuje m.in. w orzechach brazylijskich, rybach i jajkach. Witamina C nie tylko chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, ale również wpływa na lepsze wchłanianie żelaza i sprawniejsze funkcjonowanie układu immunologicznego. Jej źródłami są papryka, natka pietruszki, owoce cytrusowe, brokuły i truskawki. Witaminy z grupy B są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, który często ulega uszkodzeniom w przebiegu boreliozy.
Podczas antybiotykoterapii jednym z najczęstszych problemów jest zaburzenie mikroflory jelitowej. Warto w tym okresie zadbać o codzienne spożycie fermentowanych produktów mlecznych, takich jak kefir, jogurt naturalny, maślanka, a także kiszonek – ogórków, kapusty, buraków. Można również rozważyć suplementację probiotyków zawierających szczepy wspierające barierę jelitową. Prebiotyki, czyli składniki odżywcze dla korzystnych bakterii jelitowych, znajdziemy w cebuli, czosnku, porach, bananach i szparagach. Zdrowa mikroflora jelitowa to nie tylko lepsze trawienie, ale również skuteczniejsza odpowiedź immunologiczna organizmu i mniejsza podatność na nawroty infekcji.
Ze względu na przewlekłe zmęczenie i zaburzenia poznawcze, które często towarzyszą boreliozie, warto zadbać o odpowiednią podaż nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, które znajdują się m.in. w tłustych rybach morskich, siemieniu lnianym, orzechach włoskich. Wspierają one pracę mózgu, zmniejszają stan zapalny i mogą poprawiać nastrój. Często w przebiegu choroby pojawia się również problem z utratą apetytu i masy ciała, dlatego w takich sytuacjach warto stawiać na produkty odżywcze, ale gęste energetycznie – koktajle z dodatkiem awokado, masła orzechowego, oleju MCT, wysokokaloryczne zupy krem, kasze z dodatkiem oliwy i pestek.
W niektórych przypadkach pomocne może być czasowe ograniczenie spożycia glutenu i nabiału, zwłaszcza jeśli u pacjenta występują objawy nietolerancji pokarmowych lub współistniejące choroby autoimmunologiczne, takie jak Hashimoto. Dieta eliminacyjna powinna być jednak prowadzona pod kontrolą dietetyka, aby uniknąć niedoborów i niepotrzebnego ograniczania jadłospisu.
W kontekście diety wspierającej leczenie boreliozy warto zwrócić uwagę na regularność spożywanych posiłków i unikanie głodówek. Zbyt długie przerwy między posiłkami mogą prowadzić do spadków poziomu glukozy, co nasila uczucie zmęczenia i drażliwość. Wskazane jest spożywanie 4–5 mniejszych, ale dobrze zbilansowanych posiłków dziennie, które dostarczają organizmowi energii w sposób stabilny.
Dobrym wsparciem są także zioła i naturalne składniki, które wykazują właściwości wspierające odporność i łagodzące objawy infekcji. Do takich należą m.in. kurkuma, imbir, czosnek, oregano, berberyna oraz adaptogeny, jak ashwagandha czy różeniec górski – jednak ich stosowanie powinno być skonsultowane z lekarzem lub dietetykiem, aby uniknąć interakcji z antybiotykami.
Dieta przy boreliozie to nie tylko wsparcie w leczeniu objawów, ale również dbałość o długofalowe zdrowie całego organizmu. Odpowiednio dobrany jadłospis może znacząco poprawić samopoczucie, skrócić czas rekonwalescencji, zminimalizować ryzyko nawrotów i wspomóc regenerację tkanek. Warto pamiętać, że każdy przypadek boreliozy jest inny, dlatego zalecenia dietetyczne powinny być indywidualnie dopasowane do stanu zdrowia, wyników badań oraz stylu życia danej osoby. Stała współpraca z dietetykiem klinicznym oraz lekarzem prowadzącym stanowi najlepsze wsparcie w walce z tą trudną i podstępną chorobą.